Wednesday, August 6, 2014

Edward O. Wilson - The Social Conquest Of Earth (Liveright, 2013) ****


Tijdens mijn studies antropologie heb ik ooit het boekje "The Use And Abuse of Biology : An Anthropological Critique of Sociobiology", van Marshall Sahlins moeten lezen, een sterke kritiek op de sociobiologie zoals die door Edward O. Wilson werd geponeerd, en die verketterd werd als sociaal determinisme en biologisch kapitalisme, waarschijnlijk deels omdat het hele veld van sociologie en antropologie was ingepalmd door Marxistisch beïnvloede "wetenschappers", en deels omdat het niet kon dat een bioloog zich op het terrein van de socioloog begaf.

In dit boek geeft E.O. Wilson een populair-wetenschappelijk overzicht van al zijn bevindingen, die deels zijn opgebouwd rond zijn veldwerk bij mieren en andere insecten, en die ook analoge processen kennen bij de mens. De basis van zijn stelling is dat evolutie verloopt door "groep-selectie", eerder dan selectie door verwantschap ('kin selection'). Hij noemt dit "eusociale evolutie".

Hij begint met een overzicht van de evolutie van de mensheid, telkens wijzend op het belang van groepsdenken en - gedrag op overlevingskansen, evenals het belang van taakverdeling. Het is duidelijk dat de meest succesrijke soorten op onze aardbol als groep ageren. Hij gaat dan na wat precies de menselijke natuur uitmaakt, en onderzoekt het ontstaan van cultuur, taal en religie, en hun belang bij groepsevolutie.

Nu zijn we op een punt gekomen dat ons succes zich tegen ons riskeert te keren, en we zijn onze wereld grondig om zeep aan het helpen. Ons ingebakken stamdenken moet plaatsmaken voor een ruimer denken van onze soort en de omgeving als groep. Godsdienst en andere ideologieën, van zowel rechts als links, moeten als elementen van een verouderd denken worden gezien.

Een stevig betoog, goed onderbouwd en gedocumenteerd, vol interessante wetenswaardigheden, en vlot geschreven.

No comments: