Salman Rushdie - Victory City (Jonathan Cape, 2023) ***

Salman Rushdie keeps writing. That is the good news after the attack he suffered last year. And Salman Rushdie keeps re-inventing himself in the process. Fantasy and mythical contexts have always been present in his novels - think of Midnight's Children for instance - but with Victory City he goes all the way into a fantasy world, where magic seeds can create a whole city, where people live and deal with each other like gods, demons and figures from legends. 

Of course the whole story is an allegory for today's world, with its sectarian perspectives, its power-hungry politicians, its bellicose leaders ... The downside of the fantasy characters is that they are too far removed from the real world that it is hard to empathise with any of them. They are puppets in a puppet show, which you watch from a distance, and you are watching a plot that really could go into any direction: with fantasy everything is possible, with no recourse to an internal logic or necessity. 

This is not my cup of tea. It is well written, for sure, but the universe created by Rushdie does not resonate with me. I hope it will resonate with you. 

Salman Rushdie - Quichote (Penguin, 2019) ****

This book by Salman Rushdie is easy to recommend. He takes on the story of Don Quichotte and wonderfully transforms it to the current madness of our world, exemplified (and amplified) by the United States. Apart from the high level of readibility of this novel, there are so many layers in the book that it is also a very intellectual pleasure. Don Quichotte was the first novel in the strictest sense, revealing the stupidity and otherworldly character of medieval chivalric romances. Rushdie takes on this aspect by doing the same with our capitalist world that is dominated by greed and entertainment. 

The main character does not even exist. He is the fictitious character in the book written by one of the other characters in the book: an Indian spy-novel author who is trying to come to terms with his past and family, especially his estranged son and sister. To make matters even more complicated, Quichotte creates his own Sancho Panza as a magic creation of his own imagination, a son that he never had, and amazingly enough, this creation of the imagination starts living his own life in the book, dissociating himself fully from his "father". 

The modern Quichotte is of course no longer influenced by chivalric romances but by trash TV. 

It is a book about everything in our modern world: globalisation, racism, capitalism, religion*, TV, pharmaceuticals and the opioid crisis, nationalism and in the process he shows his credits to world literature: Alice in Wonderland, Moby Dick, Pinocchio, Lolita, ...

The writing is excellent, but even more impressive is the carefully structured fabric of all the different stories gradually unfolding, with situations and dialogues that encourage to keep reading. 

On top of that, the characters are real, rounded characters, with their flaws, their evolution, with challenges to overcome and with gradually new perspectives and emotions on things. Even if the novel is very political and intellectual in its concept, Rushdie also manages to make the emotional connection between characters and reader. 

*"God, Sancho decided, was the Clint Eastwood 'Man With No Name' type. Didn't talk a whole lot, kept his thoughts to himself, and every so often he was the high-plain drifter riding into town chewing on a cigar and sending everybody straight to hell". 

Niet uitgelezen

Tim Piceu - Over Vrybuters en Quaetdoeners - Terreur Op Het Vlaamse Platteland (eind 16e eeuw) (Davidsfonds, 2008) *

Gekocht in de shop van het Kasteel van Gaasbeek. Het leek me een interessant onderwerp. Vrijbuiters eind 16e eeuw in de streek van Brugge, in de context van de oorlog in de Nederlanden en de reconquista door Alexander Farnese. Ik heb toch honderd bladzijden doorworsteld van een tekst waar de uitgever best wat meer werk in had mogen steken. Het boek leest als een doctoraatsverhandeling, geschreven met het doel een jury van deskundigen te overtuigen dat hier veel werk aan is besteed, wat waarschijnlijk het geval is, maar voor de modale lezer is dit gewoon niet te verteren. De vele, vaak irrelevante, details, verwijzingen naar andere historici en hun onderzoek, en een ondoorzichtelijke structuur maken het onmogelijk om door de bomen het bos te zien. Bovendien is er ook geen chronologie in de uitleg. Sommige termen of politieke situaties worden pas toegelicht bladzijden nadat ze eerst aan bod kwamen.


Salman Rushdie - Grimus (Vintage, 1975, 1996) *

Dat Salman Rushdie niet te benauwd is om fantasie in zijn verhalen te verwerken, wisten we al, maar zijn debuutroman gaat er ver over. Een indiaan, Flapping Eagle, drinkt een elixir en leeft al meer dan zevenhonderd jaar als hij in onze tijd terechtkomt. Rushdie heeft er een filosofisch-anthropologisch werkje van willen maken, maar die mayonaise "pakt niet". Saai en irrelevant.


D. M. Thomas - The Flute-Player (Picador, 1980) *

Van D.M Thomas heb ik indertijd genoten van "The White Hotel", "Sphinx", en in mindere mate van "Eating Pavlova" en "Pictures At An Exhibition". In "The Flute-Player" vertelt hij het leven van Elena, die in een niet genoemde dictatuur (maar de Sovjet Unie lijk aannemelijk), als centrale figuur een kring van kunstenaars verenigt en ondersteunt. Ze is tegelijk moeder, hoer en vriendin en een soort moreel ankerpunt dat houvast biedt in de context van een permanent veranderende politieke omgeving. Het verhaal zit vol symboliek en morele oordelen, maar er is geen echte plot, het verhaal kabbelt van hoofdstuk naar hoofdstuk zonder duidelijke richting, en als er dan tragische gebeurtenissen plaatsvinden, dan blijken de personages daar emotioneel en psychisch niet echt onder te lijden. Ik had geen enkele reden of interesse of verder te lezen.

Salman Rushdie - Shalimar The Clown - ****½

Inderdaad, sinds Midnight's Children is dit het beste boek van Salman Rushdie. Een klepper van meer dan 600 blz. over de "condition humaine" in al zijn pracht en gruwel. Meedogenloos en vol sympathie voor dé mens. Een boek met wisselende vertelstijlen, naargelang de setting, ingekapseld in de geschiedenis van de 20ste eeuw. Dit is geen boek over terrorisme, zoals in sommige recensies wordt beweerd. Dit is een boek over menselijke terreur, over macht en machteloosheid, over geopolitiek en persoonlijke gevoelens, over liefde en verraad, over lust en wraak. Het boek verweeft de levens van een klein dorp in Kashmir, met zijn twee godsdiensten, waar de mensen elkaar respecteren omdat ze eerst en vooral de mens in de ander zien, in plaats van een religie. Maar dan loopt het mis. Het boek gaat over de Tweede Wereldoorlog, met de Elzas als ligging, verscheurd tussen Duitsland en Frankrijk, de nazi's en de joden, het verzet en het Vichy regime. Het boek gaat over de wereldhegemonie van de Verenigde Staten, de macht achter de schermen, de oppervlakkigheid van politiek en de onmacht om recht te doen zegevieren. Hier zijn geen goeden en slechten in dit boek, alleen slachtoffers, slachtoffers en nog eens slachtoffers. Van hun geloof, van hun culturele identiteit, van hun opvoeding, van hun psychologie, van ... en het boek kan op al die niveau's worden gelezen. En dit alles door de verstrengelde levens van mensen van vlees en bloed op een geloofwaardige, quasi gedocumenteerde en niet karikaturale manier tot werkelijkheid te brengen. Absoluut meesterlijk.

Mijn TOP 20 van de beste fictie

Hier is het lijstje van de boeken die mij het sterkst gepakt hebben.

1. Thomas Pynchon - Gravity's Rainbow
2. George Perec - Het Leven Een Gebruiksaanwijzing
3. Martin Amis - The Information
4. Gabriel Garcia Marquez - Chronicle Of A Death Foretold
5. Mario Vargas Llosa - The War Of The End Of The World
6. Haruki Murakami - The Wind-Up Bird Chronicle
7. Milan Kundera - The Unbearable Lightness Of Being
8. Salman Rushdie - Midnight's Children
9. Dave Eggers - You Shall Know Our Velocity
10. Truman Capote - In Cold Blood
11. Elias Canetti - Auto Da Fe
12. J.M. Coetzee - The Lifes And Times Of Michael K.
13. Mordechai Richler - The Apprenticeship Of Duddy Kravitz
14. Philip Roth - American Pastoral
15. Saul Bellow - Humboldt's Gift
16. Mario Vargas Llosa - The Feast Of The Goat
17. Yorgi Yatromanolakis - The History Of A Vendetta
18. Gabriel Garcia Marquez - Love In Times Of Cholera
19. Milan Kundera - Ignorance
20. Milorad Pavic - Het Chazaars Woordenboek

Misschien denk ik er volgend jaar anders over, maar zo ziet die lijst er vandaag uit, zonder bepaalde rangorde.