David Mitchell - The Bone Clocks (Sceptre, 2015) ***

I am a David Mitchell fan, even though his books are nog Great Literature (with capital G and capital L), they are in the category of clever entertaining and wonderful story-telling.

In The Bone Clocks, an adolescent girl flees from home, disillusioned by her parents and the betrayal of her boy friend. We follow Holly Sykes' narrative with enthusiasm. Her voice is genuine, we feel with her. She is real. Then she gets confronted with some ununderstandable situation. She is lost. We get lost.

The next chapter is narrated by Hugo Lamb, a cynical student boasting about himself and feeling superior to all the stupidities of the world around him (sounding like Martin Amis in his earlier novels). Another perspective is that of Crispin Hershey, an acclaimed novelist whose career goes down the drain, and who bares a deep secret of guilt. And there are three more perspectives that are described in a realistic setting, with easy-to-identify-with characters.

Yet with all of them, something bizarre happens. Nothing much, but just something that is not right, that cannot be explained by rational arguments and facts. It seems that time and space are somehow suspended at certain moments.

What is happening is the age-long battle between the Horologists and the Anchorites, creatures who live somewhere else yet whose war sometimes extends to our world. In Mitchell's narrative, it's as if fantasy interferes with a very realistic present-day account of the lives of normal people. And that's the strength of the novel. He mixes two genres - realism and fantasy - that are like oil and water, impossible to mix, yet somehow it works, although I just recommended my wife against reading this book, because I know she abhors of anything close to fantasy.

Anyway, as you can expect from David Mitchell, The Bone Clockx is well written, fun to read and full of suspense. Just don't ask too many questions and let yourself be carried away.

David Mitchell - The Thousand Autumns Of Jacob De Zoet (Scepter 2010), ****

Het nadeel van te lang te wachten met het schrijven van een recensie is dat je de passages niet meer terugvindt die je wilde gebruiken als illustratie van een schrijfstijl, als pars pro toto voor de rest van het verhaal.
In elk geval is dit een leuk boek, maar één dat zoals de vorige romans van David Mitchell lijdt aan hetzelfde euvel : teveel willen doen.

De man kan schrijven, zonder enige twijfel. Hij maakt het zichzelf dan nog iets moeilijker door in het Engels van de achttiende eeuw te schrijven, wat bombastisch, maar vaak ook geestig overkomt.

Het verhaal is dat van de Nederlander Jacob de Zoet, klerk van de Oost-Indische Compagnie in Dejima, de enige vrijhaven in het gesloten Japan, waar enkel de Nederlanders een concessie hebben voor alle handel. Jacob moet er de boeken op orde brengen en mogelijke misbruiken aan het licht brengen. Al snel komt hij gesjoemel op het spoor, met valse boekhouding, maar ook met dubieuze transacties met enkele Japanse hoogwaardigheidsbekleders. De jaren opsluiting op het kleine eilandje, en het daaraan verbonden gebrek aan controle, eist uiteraard ook zijn tol op de andere vlakken van de moraal.

Naast een ongelooflijke sterke schrijfstijl, is het boek ook goed gedocumenteerd in de gewoonten en het gedachtengoed van die tijd, niet enkel van de Nederlanders, maar ook van de Japanners.

Wat het boek iets minder sterk maakt, is de stijlbreuk tussen het burleske dat het eerste en laatste deel van het boek typeert, en het onwaarschijnlijk tragische verhaal in het tweede deel, dat zich voornamelijk op het Japanse vasteland afspeelt.

Mocht Mitchell zich hebben beperkt tot het tweede deel, dat ik iedereen kan aanraden, en het jongensachtige van de twee andere delen achterwege hebben gelaten, dan had hij een absoluut meesterwerk kunnen schrijven. Nu zit dat ergens verborgen in een overvloed aan zijsporen en stylistische ballast.

Dave Mitchell - Black Swan Green (Hodder and Stoughton, 2006) ***

Na "Cloud Atlas" brengt Dave Mitchell opnieuw een zeer sterk geschreven roman. Deze keer geen dooreenlopende verhalen, geen mysteries, maar een beschrijving van één jaar in het leven van een dertienjarige jongen, tijdens de overgang van kind naar puber. Op zich de banale ingrediënten van het zoveelste "coming-off-age" verhaal, met alle verhalen over de vriendjes en de leerkrachten die er standaard bijhoren, net zoals de oudere, niets begrijpende zus, of de al even afstandelijke ouders, de pestkoppen in de klas of de absolute nerds. Al die ingrediënten zitten er inderdaad in, maar Mitchell tilt dit alles tot een absoluut schitterend niveau. De naïviteit, gekoppeld aan stoerdoenerij en meedogenloos sarcasme worden door de scherpe pen van Mitchell tot een geestig, ontroerend en leuk boek gegoten. Zijn toon is verbluffend en volgehouden doorheen het boek, en vooral de manier waarop hij de evolutie van het boek vanuit telkens verschillende, even plausibele situaties weet te beschrijven is uitzonderlijk. Interessant aspect, maar met zware culturele fouten, is het optreden van de "Vlaamse" Madame Crommelynck, die in Cloud Atlas een enigszins andere rol vervulde, en hier opnieuw ten berde wordt gebracht. Ik ben in alle eerlijkheid gaan zoeken op Google naar die naam Crommelynck omdat die me, samen met de zijdelingse verwijzingen naar het verhaal, vertrouwd overkwam. Cloud Atlas was het enige eenduidige en correcte antwoord van Google. Deze roman is niet zo verruimend of verrassend als Cloud Atlas, maar een stuk alledaagser, en dus menselijker en herkenbaarder.