David Vann - Aquarium (William Heineman, 2015) ***½

David Vann was één van de auteurs die ik in de voorbije jaren ondergewaardeerd vond. "Aquarium" is het verhaal van een meisje dat dagelijks het stedelijk acquarium bezoekt, gefascineerd als ze is door alle soorten vissen, maar het zijn ook haar enige vriendjes die ze heeft terwijl ze na school wacht tot haar alleenstaande moeder terug is van haar werk.

Ze heeft wel één vriendje, een rijker meisje uit India, met wie ze haar eerste prepuberale stappen op seksueel vlak heeft. Haar wereld is klein en onschuldig maar de grote buitenwereld komt daar dan met volle voet intrappen als haar grootvader opduikt en alle haat van haar moeder terug bovenkomt. Vann beschrijft dit alles met een harde pen, maar ook vol tederheid. De mensen in zijn verhalen zijn echt, en het sterke van dit verhaal is dat je elk personage kan begrijpen in zijn reacties, tenzij vanuit het perspectief van elk ander karakter. Een sterk gecomponeerd verhaal, met die vissen als prachtig motief voor de verschillende facetten van het menszijn en van de realisatie van hun mogelijke dromen.

Niet zo goed als "Goat Mountain", maar zeker beter dan "Legend Of A Suicide".

David Vann - Goat Mountain (William Heineman, 2013) ****½

Waar Vanns "Legend Of A Suicide" goed geschreven maar nogal onevenwichtig was, heeft hij met "Goat Mountain" wel een heel sterk en goed uitgebalanceerd verhaal gebracht.

Een vader, zoon en grootvader gaan samen met een vriend van de vader op jacht voor een weekend. Het verhaal wordt geschreven vanuit het perspectief van het 11-jarig jongetje, dat op de eerste dag een man doodschiet, een stroper die zich op hun jachtterrein bevindt.

Dat is de aanzet van een spanning tussen de vier mannen die elk anders tegen het gebeuren aankijken. De jongen zelf blijft er verbazend ijzig onder, alsof hij eerst niet tot gevoelens in staat is, maar wel haarscherp kan beschrijven hoe zijn omgeving reageert. En dan gaat Vann nog een stap verder, in een spetterend vertoon van de onderbewuste duistere krachten die in onszelf leven, het spiegelbeeld van goed en kwaad, van schuld en onschuld, en brengt dit incident tot een reflectie over mythes, niet door daar cerebraal over uit te wijden, maar door de mythische elementen zelf op te roepen in het verhaal.

"The moon a stationary thing as it moved. Solid and near. Light soft, indirect, and all revealed, the ferns of the reservoir and wild grape climbing all along that bank, shape-shifting, large leaves in mounds and trelisses, filling every gap and hollow, a kind of blanket to cover deadfall and rut. 

I was the demon here, my cargo a form of blasphemy in that peaceful night, scuttling along, hunched and burdened. Rushing now, almost running, and I looked over my shoulder, felt that I was followed, some other part of my own self, feeling too exposed now in the light, needing cover".

Een elfjarig kind dat zoals Adam en Eva uit het paradijs van onschuld wordt verdreven, een kind van de nacht dat zelfs het licht van de maan niet meer verdraagt, en inderdaad een zware last moet torsen.

Een roman die even hard is als donker, geschreven met een uiterst nauwkeurige en economische pen.

David Vann - Legend Of A Suicide (Penguin Fiction, 2008) **

David Vanns roman "Legend Of A Suicide" start echt sterk, met het relaas van een jongetje over de verbroken relatie van zijn ouders, de depressie en zelfmoord van zijn vader, de nieuwe liefjes van de moeder.

Het boek bestaat uit zes stukjes met dezelfde hoofdpersonages, maar niet alle met dezelfde logica en continuïteit. In het langste stuk is de plot zelfs omgekeerd en overleeft de vader zijn zoon. Wat is waarheid en wat is fictie?

De verhalen (het verhaal) is psychologisch bikkelhard, en prima op papier gezet door Vann. De eerste verhalen zijn de sterkste. Het lange centrale verhaal, toch honderzestig van de tweehondertwintig bladzijden, is jammer genoeg het minst goede, ondanks opnieuw een sterk begin, maar de spankracht verdwijnt ten voordele van een nogal lang uitgemolken psychische desintegratie van de vader. Aangrijpend bij momenten, dat wel, maar te breedvoerig en te onwaarschijnlijk om echt krachtig te blijven.