Rabih Aalameddine - The Unnecessary Woman (Corsair, 2015) ****

Rabih Alameddine is in mijn ogen een ondergewaardeerd schrijver. Libanees van oorsprong, levend in de Verenigde Staten, schrijvend in het Engels, en een absolute rasverteller. Zijn "The Hakawati" kan ik sterk aanraden, net zoals deze roman.

Die brengt het verhaal van Aaliya Saleh die in haar Beiroets appartement leeft, en zich bezig houdt met het vertalen van de grote meesterwerken van de literatuur naar het Arabisch. Alleen publiceert ze niets van deze vertalingen, maar ze stapelt ze op in kartonnen dozen in haar appartement. Ze leeft en ademt literatuur en elke bladzijde bevat wel verwijzingen naar de grote schrijvers van de wereld, en het is de verdienste van Alameddine dat dit alles op een zeer natuurlijke wijze verweven wordt met het verhaal van Aaliya zelf, van haar eerste job, van haar huwelijk, van haar broers, van de drie buurvrouwen die ze dagelijks ziet, en van de verschrikkingen van burgeroorlog en godsdienstwaanzin die al die relaties kapot maken.

Alameddine brengt het verhaal van deze geletterde, eenzame vrouw, vol tederheid en intelligentie, in een stijl en met een ritme dat heel knap volgehouden worden doorheen deze bij wijlen poëtische roman.

Een aanrader!

Rabih Alameddine - The Hakawati (Picador, 2009) ****

Na "I, The Divine" is dit de tweede roman die ik lees van de Libanese schrijver Rabih Alameddine, aangemoedigd door de sterke persoonlijkheid van het personage dat hij neerzette, samen met een zeer originele vertelstructuur.

Maar "The Hakawati" staat op een totaal ander niveau. Het is ambitieus, zeer ambitieus : het is een onwaarschijnlijk weefsel van door elkaar lopende verhaaldraden, tijdsperken, realiteit en fantasie. De titel betekent "de verteller", het beroep van de grootvader van Osama, de ik-figuur, die nu op zijn beurt de traditie verder zet, maar dan op papier.

Het kader van het verhaal is zijn terugkeer naar Libanon waar zijn vader in het ziekenhuis op zijn sterfbed ligt. De ik-figuur is een informaticus die in de Verenigde Staten verblijft.

Deze context is een gelegenheid om de familiegeschiedenis te vertellen, van de vader, de grootvaders en diens ouders, met alle facetten van de Libanese samenleving die daarbij horen : Engels bloed, druzen, moslims, armenen, ottomanen, turken, oorlogen, onafhankelijkheid, en dan uiteraard liefdes en vetes over deze grenzen heen. De grootvader was zelf een verteller, en vele van zijn verhalen komen ook aan bod als de vertellingen van Duizend-en-een-nacht, diepzinnig, soms geestig, altijd onderhoudend.

Naast dat familieverhaal, is er ook nog het lange verhaal van Baybars, de sultan van de Mamelukken die de Franse koning versloeg.

En, alsof het nog niet voldoende is, is doorheen dit verhaal nog het lange fantasieverhaal geweven van Fatima, een jonge slavin, die met een demon trouwt en de meest onmogelijke toestanden meemaakt.

Daar doorheen is er natuurlijk nog het leven van Osama zelf, van zijn jeugd, zijn studies, zijn vertrek naar de Verenigde Staten. 

Je hebt veel tijd nodig om je door deze turf heen te lezen, maar het loont de moeite. Denk aan Rushdie's "Midnight's Children", Jeffrey Eugenides "Middlesex", dit is vertelkunst in de beste traditie : vol fantasie, menselijkheid, geestig en diep.

Rabih Alameddine - I, The Divine (Phoenix, 2001) ***

In "I, The Divine" beschrijft de Libanese schrijver Rabih Alameddine het leven van een jonge vrijgevochten Amerikaans-Libanese vrouw, die wel het nieuwe Amerikaanse leven waardeert, met al zijn individuele vrijheid en artistieke mogelijkheden, maar anderzijds toch aangetrokken blijft tot haar Libanese druzische familie. Het boek is opgebouwd uit hoofdstukken die alle hoofdstuk 1 zijn, wat inderdaad het gevoel geeft dat er ter plaatse wordt getrappeld, en in de eerste hoofdstukken schrijft hij ook in die stijl, met zeer veel herhalingen, maar telkens vanuit een ander perspectief, soms zelfs met identieke stukken van hoodstukken vertaald naar het Frans. Alleen houdt hij dit niet vol over het ganse boek, en wordt het bovendien meer een oefening in het aantal invalshoeken in plaats van functioneel vormgebruik. Hetzelfde geldt voor de inhoud van het boek : omdat elk hoofdstuk een verhaaltje is, loopt de inhoud ervan niet altijd door naar de rest van het verhaal. En dat vind ik wel vreemd, toch zeker voor gebeurtenissen die zeer ingrijpend zijn, zoals een verkrachting, maar die net zo goed eruit had kunnen blijven, want er wordt nergens anders nog naar verwezen, tekstueel noch emotioneel. Zo staan er nog meer vrijblijvende "schrijfoefeningen" in. Maar het boek heeft wel zijn charme, het personage van Sarah Nour el-Din is knap neergezet, net zoals haar familie die uit redelijk echte karakters bestaat in plaats van clichés. En ook bepaalde situaties zijn zeer goed gevonden en beschreven : warm, emotioneel, grappig, hard soms, echt. Dat heb ik graag, die menselijke kant.