Ik heb geen idee hoe oud de auteur is, maar hij ziet er nog geen dertig uit, en de kwaliteit en de inhoud van deze roman verwacht je van iemand die de hardheid van het leven al heeft ervaren en al een boek of tien achter de rug heeft. "A Constellation Of Vital Phenomena" is knap, zeer knap geschreven, goed gestructureerd, met een prima tempo tussen actie, beschrijving en bespiegeling.
Het verhaal speelt zich af in Tsjetsjenië, de Russische autonome provincie, na de tweede Tsjetsjeense oorlog. Het land is verwoest na de mislukte revolutie tegen de Russen. Marra gebruikt de kleine microcosmos van enkele gewone mensen in een nietig dorp om zijn plot rond te weven. Er is Akhmed, de dorpsarts die meer tekentalent dan genezend talent bezit, Khassan, de oude geschiedkundige die in onmin leeft met zijn collaborerende zoon Ramzan, Sonja de spoedarts die tegen beter weten in het ziekenhuis in de naburige stad draaiende houdt, Natasha, haar verdwenen zus die jaren in de prostitutie gedwongen werd, en Havaa, het achtjarige meisje dat als wees achterblijft en door Akhmed onder de hoede van Sonja wordt gebracht.
Het verhaal is bikkelhard, zowel fysiek als psychisch meedogenloos, wat je kan verwachten van deze vernielde samenleving, waar overlevingsdrang bijna de enige overgebleven menselijke drijfveer is, maar het is ook een mijmering over het leven zelf, over de echte waarden en over de obstakels die in onze weg liggen om die waarden te realiseren. En toch is er onder al die koude afstandelijkheid, vaak ontstaan uit lijfsbehoud, ook wat warmte te vinden, een hunkering naar menselijkheid, die tegelijk een kwetsbaarheid wordt in een maatschappij waarin elk sociaal netwerk verloren is gegaan, en waar mensen vaak tegenover elkaar staan als roofdier tegenover prooi.
Marra vertelt zijn plot vanuit het perspectief van de verschillende personages, en langzaam ontrafelt zich een diepere plot, van hoe die mensen toch ook met elkaar in verband staan via andere, vroegere connecties, die ze soms niet altijd beseffen. Marra schrijft goed, zeer goed zelfs, bij momenten verbluffend. Hij maakt zijn personages driedimensionaal, van vlees en bloed, vol conflicterende gevoelens en handelingen, ook al is hun positionering wat programmatisch (de oude man die voor de waarden uit het verleden staat, het jonge meisje dat voor de toekomst staat, de verschillende versies van het verscheurde heden verdeeld over de andere personages).
Maar dan denk je ook tegelijk : waarom, of ik zou bijna zeggen "met welk recht", schrijft een jonge Amerikaan een boek over een land waar hij geen enkele relatie mee heeft (afgezien van zijn voorbereidend bezoek); waar ligt de authenticiteit van zijn verhaal dat hij het vanuit het comfort van zijn appartement in Oakland, Californië kon schrijven?
Ondanks deze vragen is de roman toch een sterke aanrader. Het enige dat me echt stoorde zijn de "alwetende" interventies van de auteur die ver voorbij de tijdsspanne van de roman de toekomst van nevenfiguren even voorspelt. Maar ook dat bleek uiteindelijk een doel te hebben.
Nu is het echt uitkijken naar zijn volgende roman.
No comments:
Post a Comment