Bart Van Loo - De Bourgondiërs (De Bezige Bij, 2022)

Wat een klepper! Al die bekende namen uit onze geschiedenislessen, zoals Filips De Goede, Karel De Stoute, Maria van Bourgondië, Filips De Schone komen in dit ongelooflijk goed gedocumenteerd boek weer tot leven, en uiteraard veel menselijker en beter gekaderd dan ooit op school mogelijk was geweest. Voor mij was die sterke verwevenheid tussen Vlaanderen en de Lage Landen enerzijds, en het huis van Bourgondië anderzijds nieuw, en zeker het feit dat vele van deze heersers zich in Vlaanderen ophielden, of hier opgroeiden en zelfs soms onze taal spraken. 

Wat ik wel wist, maar niet in deze mate, was de grote rivaliteit tussen de steden Gent en Brugge die elkaar naar de kroon staken als rijkste plekken van Europa. Ook het politiek opportunisme van de Bourgondiërs om bondgenootschappen te sluiten met wie het hen op dat moment het best uitkwam - Frankrijk, Engeland, de Habsburgers - en hiervoor soms duizenden mensenlevens vergooiden in oorlogen en veldslagen om dan plots hun kap te draaien en weer bevriend te worden met de vijand, ongeacht de horror die de gewone mens hiervoor moest ondergaan. Hetzelfde geldt voor hun feesten. Het kon niet groot en uitbundig en rijk en extreem genoeg zijn. Van Loo geeft tot in het kleinste detail een overzicht van alle gerechten, gerechtsculpturen en vertier dat bij deze zwelgpartijen voor honderden genodigden plaatsvonden, niet voor het genot zelf, maar vooral om rijkdom en macht te tonen aan de buitenwereld. 

Van Loo geeft ook een heel knap beeld van de kwaliteit van onze Vlaamse en Hollandse kunstenaars van die tijd en de meesterwerken die ze op vraag van de Bourgondiërs maakten, uiteraard schilderijen in de eerste plaats, maar ook graftombes, beeldhouwwerken en andere wandtapijten met sterke tips waar je die kan gaan bezoeken. 

Het is een meesterlijk boek, goed geschreven, grondig gedocumenteerd, met veel oog voor de menselijke kant van de zaak en met een duidelijk perspectief naar de context van vandaag. Het enige euvel is mijn eigen geheugen dat worstelt om al die stortvloed aan informatie te blijven bewaren. Het is veel, heel veel, maar gelukkig kan ik altijd terug grijpen naar dit exemplaar. 

Ik ben ervan overtuigd dat u er evenveel leesplezier en kennisverrijking aan zal hebben als ik.