Laurent Binet - HHhH (Grasset, 2009) ****

De titel van de roman verwijst naar de zin "Himmlers Hirn heisst Heydrich" : de hersenen van Himmler heten Heydrich. Dit boek een roman noemen is eigenlijk fout. Je kan het bijna een anti-roman noemen. Binet probeert een getrouwe weergave te geven, gebaseerd op feiten, documenten en overleveringen, van de moord op Heydrich in Praag in 1942. Reinhard Heydrich was de architect van de holocaust, de Reichsprotektor van Bohemië en Moravië , de stichter van de gevreesde Sicherheitsdients (SD), ook nog de "beul van Praag" of de "beenhouwer van Praag" genoemd.

Het verhaal van de aanslag op Heydrich door Jan Kubis en Jozef Gabcik, een Tsjech en een Slovaak, getraind en gedropt door het Britse leger, is gekend en al uitvoerig beschreven. Beide mannen bereidden zich maanden voor en hielden zich schuil tot het juiste moment gekomen was om hun aanslag op Heydrich te plegen. De beul van Praag werd niet onmiddellijk gedood, maar stierf wel een week later aan zijn verwondingen. De wraak van de SS op de dorpen waar beide vrijheidsstrijders vandaan kwamen was even meedogenloos als Heydrichs houding tijdens zijn leven was geweest. Lidice werd met de grond gelijk gemaakt en elke man in het dorp werd geëxecuteerd en alle vrouwen en kinderen naar concentratiekampen afgevoerd.

Binet, die zelf leraar Frans in Praag is geweest, brengt het allemaal opnieuw bijeen in dit verhaal, in deze zoektocht naar de waarheid achter de mythe, telkens opnieuw de onwaarheden in andere films, romans en verslagen eruit filterend, tot we komen tot wat we eigenlijk weten. Twijfel is zijn ordewoord, gekoppeld aan een weerzin van het individu dat hij beschrijft. Binet defictionaliseert zijn onderwerp, maar zijn bijna persoonlijke afkeer van Heydrich maakt dit een verhaal dat ook geen geschiedschrijving kan worden genoemd, daarvoor is de ik-figuur van Binet te sterk verweven in het boek.

Een antiroman? In elk geval zeker het lezen waard.