Veertig jaar geleden verhuisde/vluchtte Tjechisch auteur Milan Kundera naar Frankrijk, waar hij sinds dan verblijft. Sinds enkele jaren schrijft hij ook in het Frans, in 1995 al met "La Lenteur", dan enkele essays, nu ook een tweede roman. En die roman is een soort culminatie van al zijn vroegere werk : deels filosofisch, deels humoristisch, deels maatschappelijk. Kundera bekijkt zijn eigen personages zoals altijd met een zekere verwondering, verbaasd over hun reacties, over hun psyche en hun gedragingen, zich vragen stellend bij hun motivaties, maar zonder daarom antwoorden te geven, want die zijn er niet.
In deze korte roman probeert hij geen enkele ernstige zin te schrijven, op een luchtige manier situaties te beschrijven van enkele vrienden die in het hedendaagse Parijs de catering verzorgen voor een mondain feestje in een parallelverhaal met een bijeenkomst van Stalin en zijn politburo in het Kremlin.
De aanleiding tot veel discussie is de nieuwe mode bij jonge vrouwen om hun navel te ontbloten door het dragen van korte T-shirts, een symbool van de navelstaarderij van de moderne mens, meer bezig met zichzelf en zijn kleine omgeving dan met de wereld.
In La Lenteur liet hij Vera, de vrouw van de auteur zeggen : "Te m'as souvent dit vouloir écrire un jour un roman où aucun mot ne serait sérieux ... je te préviens : fais attention : tes ennemis t'attendent". En nu is het zover. Je kan het geen kolder noemen, of geen satire, hoewel die elementen wel aanwezig zijn.
"Et Ramon continua : 'Ah, la bonne humeur! Tu n'as jamais lu Hegel? Bien sûr que non. Tu ne sais même pas qui c'est. Mais notre maître qui nous a inventés m'a forcé jadis à l'étudier. Dans sa réflexion sur le comique, Hegel dit que le vrai humour est impensable sans l'infinie bonne humeur, écoute bien, c'est ce qu'il dit en toutes lettres : "infinie bonne humeur"; unendliche Wohlgemutheit". Pas de raillerie, pas la satire, pas le sarcasme. C'est seulement depuis les hauteurs de l'infinie bonne humeur que tu peux observer au-dessous de toi l'éternelle bêtise des hommes et en rire"
Om vanuit die optiek "met een goed gemoed" Stalin, Kalinin, Brezjnev, Chroesjtsjov en de rest van het politburo in hun intieme sfeer te beschouwen en horen oordelen over elkaar en de wereld is op zijn minst gezegd bevreemdend. Geen enkele ernstige zin? Niet echt, maar impliciet is de horror van de mensheid verdoezeld in zoveel lichtzinnigheid.
Kundera is een absolute meester.
No comments:
Post a Comment