Tuesday, April 21, 2015

Michel Houellebecq - Soumission (Flammarion, 2015) **


Frankrijks enfant terrible Michel Houellebecq heeft nu zijn eigen "dystopie" geschreven, een beeld van Frankrijk in 2022 waarin de Islam-partij de grootste partij van het land wordt en een Europese vorm van shariah opgelegd aan de Franse bevolking, met privatisering van alle onderwijsinstellingen (en gefinancierd vanuit het Midden-Oosten), de oplossing van de werkloosheid door alle vrouwen hun job te ontnemen, enz.

François, de ik-figuur is een professor literatuur, met specialisatie in Joris-Karel Huysmans, die zijn ontslag krijgt van zodra het hele onderwijssysteem op zijn kop wordt gezet. Enkel wie bereid is de Islam te erkennen en ernaar te leven, kan zijn functie behouden. De werkloze professor trekt dan naar de provincie in het departement Lot (Cahors, Rocamadour) om af te wachten wat er gaat gebeuren. Hij komt er een intellectuele sparring partner tegen, een prof die wel meegaat met het systeem en hem er veel over kan leren, hij gaat ook terug naar het diepe katholicisme, in een klooster waar hij vroeger ooit had verbleven tijdens een bezinning.

En Houellebecq zou Houellebecq niet zijn mochten alle mogelijke seksuele frustraties en bevredigingen niet aan bod komen.

De plot is dun, en eerder een alibi om de Franse politiek en het religieus fundamentalisme op de korrel te nemen. Het enige wat pleit voor Houellebecq's benadering, is dat hij die toekomst als heel plausibel doet voorkomen, met een Islam-partij die ook de partij van alle Fransen wil worden, en daarom bereid is om met de PS enkele compromissen te sluiten.

Het verhaal eindigt (spoiler alert!) met de 'bekering' van de ik-figuur, niet uit overtuiging, maar eerder om praktische redenen : een job met een goed loon, en de mogelijkheid om verschillende minderjarige vrouwen tegelijk te mogen huwen, als Houellebecq's visie op het opportunisme van de mens.

Heel boeiend is het allemaal niet, en literair ook niet zeer hoogstaand. We hebben beter van hem gelezen. Hij drijft zijn misanthropie en misogynie ten top, en dat zal velen voor het hoofd stoten, en hem daarom controversieel maken, en waarschijnlijk ook veel doen verkopen. Maar uiteindelijk is dit slechts persoonlijk effectbejag, en niet noodzakelijk goede literatuur.



No comments: