Georges Perec was een soort unicum in de literatuur. Hij maakt deel uit van de Franse "Oulipo" groep van experimentele schrijvers, waar ook Raymond Queneau en François Le Lyonnais toe behoorden, maar ook de Italiaanse schrijver Italo Calvino. Oulipo staat voor Ouvroir de Litérature Potentielle, ofte Atelier van Mogelijke Literatuur. De schrijvers legden zichzelf een opgelegde beperking op, of een op voorhand bepaalde structuur die ze moesten volgen. De meest in het oog springende voorbeelden hiervan zijn Quenaud's "Exercices De Style", waarin hij op negenennegentig verschillende manier hetzelfde verhaal vertelt, of ook nog zijn eigen "La Disparition", een roman geschreven in het Frans zonder een enkele "e", een taaltechnisch exploot dat niet alleen de taal ontwricht, maar tegelijk ook een onheimelijke sfeer creëert. Gedurende vele jaren stond het langste Franstalige palindroom op zijn naam.
In "W ou Le Souvenir D'Enfance" weeft hij twee verhalen door elkaar. Het eerste is een herinnering aan zijn jeugdjaren tijdens de eerste wereldoorlog, het tweede een imaginair verhaal over een land dat door de Olympische principes wordt geleid, en waar alle inwoners tot athleten worden gevormd.
De ouders van Perec (Peretz oorspronkelijk) waren Poolse joden. De vader is gesneuveld tijdens de tweede wereldoorlog vechtend tegen de nazi's en zijn moeder werd in '43 weggevoerd naar Auschwitz. Zijn moeder hem in voordien al naar het niet bezette deel van Frankrijk ondergebracht bij familie. Zoals we Perec kennen, somt hij zijn verleden op, door beschrijvingen van foto's, van krantenknipsels uit die tijd, als lijstjes van gebeurtenissen die in hun detail het geheel suggereren maar nooit kunnen bevatten.
De alternatieve maatschappij, waar alles athletisch is en sportief, vormt een soort tegenpool, een spiegel voor wat er gebeurt in de echte samenleving, maar naarmate dat verhaal vordert, verandert ook die utopie in een dystopie, waar abstracte concepten en starre principes leiden tot verontmenselijking van de samenleving. Zoals Perec het zelf schreef, zijn beide verhalen innig met elkaar verbonden.
Perec lezen is altijd een vreemde ervaring, door zijn obsessief oplijsten van dingen, door zijn virtuoze woordspelletjes, maar wel toegankelijk.
Zijn best werk blijft "La Vie Mode d'Emploi", een literaire praline zo groot als een brood.
No comments:
Post a Comment