Sunday, September 22, 2013

Yoram Kaniuk - Adam Resurrected (Atlantic Books, 1971) **


Aangeprezen als een meesterwerk van de moderne Israëlische literatuur, waren mijn verwachtingen waarschijnlijk te hoog. Kaniuk creëert een moderne nachtmerrie verteld vanuit het perspectief van een geestesgestoorde in een instelling ergens in de Israëlische woestijn bij de Dode Zee. Het verhaal leest ook als een nachtmerrie, als een leven in absolute onzekerheid van identiteit en zonder enige vastheid in de omgeving, en als er dan houvast is, dan blijkt die erg wankel en onzeker.

De hoofdfiguur, Adam Stein, wordt ook verafgood door de andere patiënten, en hij is ook intelligent genoeg om bevriend te zijn met de hoofdpsychiater, of is dit alles slechts verbeelding?

En inderdaad, de lijnen tussen realiteit en verbeelding, tussen droom en nachtmerrie en waanzin zijn compleet vervaagd, tussen liefde en misprijzen en misbruik.

Kaniuk kan dan misschien vernieuwend zijn in de uitdrukking van de waanzin, maar het is harde lektuur, vooral dan omdat Kaniuks fantasie (of is het die van Stein?) echt elke richting uitkan, als een eindeloze stroom woorden en beelden die zinloos en futiel zijn. Het recept werkt bij het begin, maar na verloop van tijd wordt het allemaal zo saai als koude pap, omdat alles zich eindeloos blijft herhalen, zonder enige spankracht, en uiteraard is geen enkel personage aantrekkelijk of zelfs inleefbaar, waardoor je als lezer van op afstand zit toe te kijken, zonder dat je pakt.

No comments: