Nederlandse titel : Dagboek Van Een Slecht JaarVan nobelprijswinnaar J.M. Coetzee kan ik vele boeken aanraden, maar vooral "The Lifes & Times of Michael K." vond ik schitterend, zijn latere romans vond ik iets minder. Te intellectualistisch, te gezocht. Maar met Diary Of A Bad Year, is hij én intellectualistisch, én emotioneel, én vormgevend vernieuwend. De roman bestaat uit drie parallel lopende vertelniveaus, die elk letterlijk één derde van elke bladzijde beslaan, met een lijn tussen. Je kan de drie verhalen dus eigenlijk na elkaar lezen, maar het is best het blad per blad te doen. Op de eerste lijn staan "opinies" over de wereld, over de staat, over het gezag, over terrorisme, over taalgebruik, enz. Op het tweede niveau staat het verhaal van de auteur van deze "opinies" die, aangetrokken door een jonge Filipina die hij in het park ontmoet, haar vraagt zijn teksten uit te tikken. Op het derde verhaalsniveau staan de kommentaren en de verhaallijn van Anya, Filipina. De auteur is een oud man, die zijn tachtigste verjaardag nadert, maar toch valt voor de charme van de jonge vrouw. Hoewel hij haar niet echt nodig heeft, slaagt hij er toch in haar te strikken voor het tikwerk. Vanuit haar normale nuchterheid geeft ze wel kommentaar op zijn teksten, en raadt hem aan te schrijven over wat hij voelt en ziet, in plaats van over abstracte politiek-sociaal-economische onderwerpen. Coetzee bespeelt de drie lagen meesterlijk. En de drie evolueren doorheen de roman op de meest geraffineerde manier. Naarmate zij hem begint te bepalen, wordt zij ook meer en meer door hem ingepalmd, en de onderste laag, die oorspronkelijk bestond uit haar negatieve reacties tegenover hem, blijft negatief maar het vertelperspectief verschuift geleidelijk naar dat van haar vriend. De middelste laag evolueert van de ik-persoon naar Anya als vertelster en de bovenste laag van neutraal filosoferend, naar een ik-verhaal. Maar dat is natuurlijk enkel structuur. Wezenlijker zijn het gradueel overmeesteren van het abstracte denken door de emotionele en interpersoonlijke component.
Coetzee is meesterlijk : licht, diepzinnig, gevoelig.
No comments:
Post a Comment